Ik geef gelijk en eerlijk toe: ik heb de aardbevingen in mijn eigen provincie ook niet altijd even serieus genomen. Wat dat betreft was ik best zoals de rest van Nederland. Een scheurtje hier en daar, een beefje zo nu en dan: tuurlijk, vervelend. Maar niet gelijk reden om met hooivorken op de barricaden plaats te nemen. En bevalt het niet, dat beefgebied; dan verhuis je toch gewoon? Bovendien voelt Noord-Groningen voor mij zoals Groningen voor Amsterdammers voelt: ver weg van mijn bed.
Ik heb daar spijt van. En niet zomaar. Ik heb daar spijt van omdat het dom was. En weinig invoelend. Weet ik, nu ik zelf ook in aardbevingsgebied woon. Zoals dat met zoveel dingen werkt: beleven is meemaken en meemaken is snappen. Ik zag mezelf altijd als aardig flexibel en empatisch, maar dat kwam in deze problematiek niet zo tot z’n recht. Dus allereerst aan iedereen die ik niet zo serieus nam: sorry. Oprecht sorry.
Dat ik nu in aardbevingsgebied woon heeft er trouwens niet mee te maken dat ik ben verhuisd; de aardbevingen kwamen gewoon naar me toe deze winter. Voor het eerst waren de consequenties van de gaswinning ook in de stad te voelen. En te zien. Want zomaar verschenen er na de beving van begin november scheuren in mijn fijne huis. Ik schrok. Ik schrok echt heel erg, meer dan dat ik had verwacht en dan valt het bij mij nog ontzettend mee vergeleken met sommige huizen in de rest van de provincie. Ik schrok niet eens omdat ik dacht aan waardedaling of reparatiekosten: de grond onder mijn huis was blijkbaar niet veilig. Het had zo geschud dat het scheurde. Dat is eng. Echt. Dat bewoners van huizen waar de grond nog veel heftiger schudt niet meer kunnen slapen ’s nachts: ik snap het.
Ik vond mezelf al snel terug in de communicatiemangel van de NAM. Na veel heen en weer kon er in januari een mannetje langskomen. Heel veel haast hebben ze daar dus niet, maar goed, mijn huis staat dan ook niet op instorten. Ik mag tenminste aannemen dat ze dan wat sneller ingrijpen.
En vorige week was het zo ver: een jonge, ietwat verlegen jongen kwam de scheuren in mijn huis bekijken. Van buiten en van binnen en van elk wissewasje werd een foto gemaakt. Na een uurtje was de conclusie dat mijn huis geen bevingsschade heeft. Alle scheuren zijn ontstaan door de natuurlijke werking van mijn huis. En de huizen daarnaast. En schroeven bij de kozijnen en weet ik wat allemaal nog meer.
Je kunt mij echt van alles wijsmaken over huizen, bouwconstructies en bakstenen. Maar wat je mij niet moet vertellen is dat de natuurlijke werking van mijn huis precies op de dag van een aardbeving een scheur van een meter veroorzaakt in mijn muur. Dan haak ik af. En daar zeg ik geen sorry voor.
Kijk, het maakt mij niet zoveel uit hoor; die scheur stoort me in cosmetische zin niet en hou dat geld verder maar. Erken alleen wel dat er iets vreemds aan de hand is als er zomaar scheuren ontstaan in mijn huis.
Ik snapte nu de woede van de mensen die hier al jaren mee te maken hebben. En ik snap nu ook dat dit niet om geld gaat, maar om erkenning. Om niet overgeleverd te hoeven zijn aan mannen en vrouwen in pakken achter bureaus op veilige grond en hun beslissingen. Beslissingen die bang maken. En letterlijk kapot maken. Mensen zitten gevangen in hun schuddende huis wat niemand meer wil kopen. Waar al hun geld in zit. Ze zijn bang dat het instort terwijl ze nietsvermoedend liggen te slapen. En er is niemand die tegen ze zegt: wij doen dit, wij lossen dit ook op.
Ik ben nog niet een van die mensen. Ik en mijn scheuren houden het nog wel even uit, al zal de waarde van mijn huis niet bepaald toenemen en zit ook al mijn geld in die stenen. Vooralsnog slaap ik rustig. De vraag is alleen: hoe lang? En hoe lang houden ze het in de rest van Groningen nog uit?
Ik bagatelliseer niet meer. Dit is ernstig. En nog lang niet over. Gister hadden ze het in het televisieprogramma De Fractie over het ontruimen en opheffen van Groningen. Zodat er lekker hard doorgeboord kon worden. Pure fictie natuurlijk. En zal nooit hoeven gebeuren. Want als dit zo doorgaat, verdwijnt Groningen vanzelf wel. Ten onder aan het aardgas.
Zet u uw kachel nog een beetje hoger? Het is een koude dag vandaag.
Oh en voor mijn mede-Groningers deze tip: zet uw huis op de foto. Alles van uw huis. Buiten, binnen, alle muren, elke baksteen. Want u bewijst achteraf nooit meer dat een scheur er niet zat. Dit is de enige manier.